Batı Makedonya’da her zamandan mevcut olan Hıristiyan varlığına karşın Müslüman ağırlığının sezilmesi, ayrıca Arnavutluğa muhtemelen bağlanmasının mümkün olabileceği düşüncesine dayanıp, burada bir Müslüman Arnavut ağırlıklı topluluğun oluşturulması fikrinden giderek bu kesimde her Müslüman’ın Arnavut gösterilmesi gerçeğiyle karşılaşmaktayız(4). Yalnız şurada bir şeyin daha belirtilmesinde fayda vardır. Bunu söylerken bu cümlelerin Arnavutların üzerine gitmek anlamına getirilmemesi gerekir. Çünkü Üsküp'te daha az olsa bile, yine de Batı Makedonya’da Üsküp'ten Struga'ya kadar uzanan bölgede bu görüş doğrultusunda, daha sonra bundan vazgeçmelerine rağmen, içinde Türk aydınlarının da bulunmasına kadar uzanan bir teslimiyetçilik de mevcuttu. Hele hele 2. Dünya Savaşı yıllarında yaşananlar göz önünde bulundurulursa, o yıllarda Arnavutların kendi emelleri doğrultusunda haklı olarak çalıştıklarını kabullenen, o dönemde sezilir bir seviyeye ulaşan bu durum inkâr edilemez. Aynı duruma bugün de rastlanılmaktadır!
Böylesi gelişmelere sahip 2. Dünya Savaşını kapsayan yılların ardından, Eski Yugoslavya’da artık federasyonun öğelerinden federe devlet olarak beliren Makedonya’nın kurulmasına rağmen, bu devletin akıbeti henüz belli değildi. Özellikle Balkan Federasyonu düşüncesinin yaşaması, bu federasyona Arnavutluğun da katılması ihtiyacından hareketle 2. Dünya Savaşı sonrası Yugoslavya’da Makedonya’nın Batısı olarak adlandırdığımız bölgelerle Kosova'da Türklerden daha doğrusu Türk varlığından söz edilmemektedir. İnanç unsurunun zayıflatılmasıyla Balkanlarda ve dolayısıyla Avrupa’da Müslüman etkinin de azaltılmasına götürecek yeni bir denemeye başvurulduğu izlenen 1945-1951 yıllarını içine alan dönemde hala Balkan Federasyonu düşüncesi günceldir. Ancak bu federasyonun kesinlikle kurulamayacağı anlaşıldığı anda, o zamanki devletin bir kararı ile Kosova'da olduğu gibi Makedonya’nın batısında da gece aşırı Türklerin yaşadığı ortaya çıktı. Tabii Makedonya’nın Batısında beş altı yıl Türklerden bahsedilmezken bir anda buralarda Türklerin de bulunduğunu dile getirmek, Çarlık Bulgaristan’ın anlayışından öteye gidemeyen bir başka yaklaşımın veya tutumun belli bir süre gündemde kaldığını göstermektedir. Gaye İslav ve Hıristiyan olmayan toplukları edebildiğince dağınık göstermek, onlarla baş edilemeyeceği anlaşılacağı andan itibaren yine aynılarının buradan uygun bulunacak yöntemlerle arıtılmasına uygun fırsatların kollanması beklenecekti.
Bugünkü Makedonya’nın da içinde bulunduğu bu bölgede söz konusu gelişmeler içinde ezilen Türklerin nüfusunda anlaşılması, kabullenmesi zor durumların yaşandığını göz önünde bulundurarak sayılarda haliyle bir sürü değişikliklerin, doğrular yerine eğrilerin bulunduğu ayandır. Doğrulardan uzakta olan gelişmeler, Türk nüfusunu olumsuz etkilerken, bu milli topluluğun bu bölgedeki etkisinin giderek zayıflamasına yol açmıştır.
Makedonya, içinde bulunduğu federasyonda durumların o zamanın anlayışından hareketle sakinleşmeden sonra daha gerçekçi bir içerikle adımlamaya başlıyor. Federasyon bünyesinde yapılan sayımlar içinde kalınmasına rağmen Türklerle ilgili ilk sayıların gün yüzüne kavuşması yaşanmaktadır.
1945-1953 yılları değişik hesapların yapıldığı bir dönem olarak arkada bırakılırken, Makedonya’da 1953 yılı nüfus sayımının yapılması bir bakıma konumuza sağlam bir esası oluşturacak araştırma özelliği vermektedir. Nedir ki, bu sayım Makedonya’da Türk nüfusu ile ilgili olarak tam sayıyı vermek açısından pek de önemli değildir. Ama hiçbir sayıya ulaşmamanın bir sayıya kavuşmaktan faydalı olamayacağını bilerek, bu nüfus sayımının sonuçları açısından önem taşıdığını yadsıyamayız. Zira geçen dönemin etkilerinin hala sezildiği günümüz Makedonya’sında aynı ana ve aynı babadan bir kardeşin Türk bir kardeşin Arnavut deklare olmalarının gerçeğinden hareketle, aynı inancın mensubu olan Türk ile Arnavut nüfusun arasında sayı itibariyle sınırın nereye konulabileceğini bugün bile kestirmek zor(5). Tabii bu, Makedonya genelinde söylenen bir görüştür.
Bunun yanında Makedonca konuşan ancak her sayımda kendilerini çoğunlukla Türk, bundan biraz daha az Arnavut ve en az da Makedon Müslüman’ı, İslamlaştırılmış Makedonlar ve son zamanlar da (bu işin öyle kolayından aşılacağını öne sürmek isteyen bir grubun ve siyasi eğilimin) sözde bildirgesi halk arasında Batı Makedonya’da Torbaş (Torbeş) ve Doğu Makedonya’da da Pomak olarak adlandırılan toplulukların milli mensubiyet konusunda kendilerini hangi milliyete bağlı gösterdiklerinden çıkan sayıların tam ve doğru belirtilip belirtilmemesi her zaman için bir soruyu oluşturacağı kesindir. Zira Makedonya’da, gerek Doğu gerekse Batıda bu toplulukların Türklüklerinden kuşkuya gerek yok. Onların milli duygularından kaynaklanan milli mensubiyetlerini Türk belirtmeleri bile kendi başına Türk olduklarını kanıtlamalarında yeterli delildir.
Öte yandan 1990 sonrası çoğulcu sisteme geçen Makedonya’da milli esasa dayanarak kurulan partilerin söylemlerine bakılırsa, burada apayrı bir durumla karşı karşıya gelmekteyiz. Makedonları toplayan partiler resmi nüfus rakamlarını kabullenirken, Makedon olmayan parti ile dernekler resmi nüfus sayımlarındaki sonuçların çok üstünde rakamlar vermektedirler. 1994 yılında tekrarlanan nüfus sayımındaki resmi rakamlar Makedonya’da 1295964 Makedon’un yaşadığını göstermektedir. Resmi rakamlara göre Makedonya’da 441104 Arnavut, 78019 Türk, 43707 Çingene, 40228 Sırp, 8601 Ulah, 36427 diğerleri ve 1882 milli mensubiyeti belirsiz(6) vatandaş yaşamaktadır. Bu aslında 1994 yılında yapılan ve Makedonya vatandaşlığına sahip kişileri kapsayan sayımlardan alınan verilerdir.
Şimdi birlikte Makedon olmayanların sayılarını partilerle derneklerin verdikleri sayılarla değerlendirelim. 1994’te tekrarlanan sayım öncesi Arnavut partiler sayılarının 650000 üzerinde olduklarını söylerken, Türkler Makedonya’da 180000’den fazla Türkün yaşadığını, Sırplar Makedonya’da 100000’den çok Sırp’ın bulunduğunu, Çingeneler 150000 kadar çingenenin yaşadığını, Ulahlar 70000’i aşan bir rakamda olduklarını dile getirmekteydiler (7). Diğerleriyle birlikte bu rakamları topladığımız zaman Makedonya’nın nüfusunu 2.5 milyona varmış gibi göreceğiz. Makedon olmayan bazı gazeteci, yazar ve siyasetçinin yazdıklarından çıkarılacağı gibi Makedonya’da şu veya bu sebepten vatandaşlık statüsünü henüz çözemeyenleri resmi rakama katarak toplam nüfusun 2.300.000’i(8) aştığını göz önüne alırsanız, o zaman bu sayının partilerin ileri sürülen gayri resmi söylemlerinin tavan rakamıyla, resmi verilerin tabanı arasında ortada gezen bir sayı olduğu anlaşılacaktır. Nedir ki, henüz bir resmiyet kazanamayan bu rakamlar
karşısında yine 1994 yılında Makedon vatandaşlarının nüfus sayımı esnasında Makedonya’da yaşayanların sayılarının 1.945.932 olduğunu, bunlardan 1923499’unun ülkede olduğunu ve 22433’ünün dışta bulunduğunu kabul ederek konuşmayı zorlatıyor.
Zira biz bu sayıları her şeye rağmen resmi rakamlara göre şöyle sıralayabiliriz(9):
| Milli mensubiyet | Toplam ****** | Ülkedeolanlar | Dıştaolanlar |
| Toplam | 1945932 | 1923499 | 22433 |
| Makedon | 1295964 | 1286544 | 9420 |
| Arnavut | 441104 | 430918 | 10186 |
| Türk | 78019 | 76971 | 048 |
| Çingene | 43707 | 43198 | 509 |
| Sırp | 40228 | 39855 | 373 |
| Ulah | 8601 | 8553 | 48 |
| Diğerleri | 36427 | 35668 | 759 |
| Belirsiz | 1882 | 1792 | 90 |
Yine resmi sayım verilerinden oluşan ve dışta bir yıldan çok yaşayanları da kapsayan bir başka listede toplam nüfus 2106664 olarak gösterilirken(10), milli mensubiyetlerin sayılarında da değişikliğin olduğunu kabullenmek gerekir.
İşte bu rakamlar kargaşasında Türklerin gerçek sayısını bulmanın daha da zorlaştığını söylemek mümkün.
(Devam edecek)
0 yorum:
Yorum Gönder